Mục Lục
Bài viết mới của Koray Tuğberk Gübür phân tích sâu sắc về xu hướng mới trong SEO thời kỳ AI – trong đó “xây dựng đề cập thương hiệu (mention-building)” đang trở thành yếu tố quan trọng không kém, thậm chí còn hơn link-building (xây dựng liên kết). Dưới đây là phân tích chi tiết và cụ thể của bài viết:
Google đang đánh giá thương hiệu theo mức độ được nhắc đến – không chỉ qua backlink
1. Mention-building là gì và vì sao nó quan trọng hơn trước đây?
Tác giả nhấn mạnh rằng: từ hơn 5 năm trước, họ đã cảnh báo về sự quan trọng của “đề cập thương hiệu” (brand mentions) – tức là việc người dùng nhắc đến thương hiệu của bạn (dù không có liên kết) trong nội dung, bài viết, mạng xã hội, video, forum,…
Và hiện tại, Google đã triển khai một bảng điều khiển “Brand” mới trong Merchant Center, thể hiện rằng mức độ phổ biến của thương hiệu (brand popularity) đã trở thành tín hiệu xếp hạng chính thức.
Nếu không ai tìm kiếm, nói đến, hay tham chiếu đến thương hiệu của bạn – Google coi bạn là “không quan trọng”.
2. Thực tế đã chứng minh: các site không thương hiệu đang biến mất
Tác giả cho biết những site chỉ tập trung vào nội dung nông cạn, không có tính năng hay thương hiệu rõ ràng, thiếu giá trị sử dụng thực tế… đang tụt hạng hàng loạt khi Google cập nhật hệ thống phân loại bằng machine learning mới.
Với hệ thống mới, Google không chỉ dựa vào số lượng từ khóa hay backlink. Nếu site không có thương hiệu mạnh, không có nhu cầu tìm kiếm tự nhiên, thì nó mất khả năng cạnh tranh trên SERP.
“Nếu website của bạn không phục vụ mục đích rõ ràng, không có thương hiệu hoặc nhu cầu người dùng, web đó sẽ thành “công dân hạng hai” trong mắt của Google.”
3. Tại sao Google đánh giá cao mentions hơn backlink?
Mentions (đề cập thương hiệu) không truyền PageRank như backlink, nhưng lại mang đến những tín hiệu cực kỳ giá trị trong thời kỳ AI, bao gồm:
• Relevance (liên quan ngữ nghĩa)
• Co-occurrence (cùng xuất hiện với từ khóa chính)
• N-gram expansion (mở rộng từ vựng liên quan)
• Semantic embeddings (biểu diễn ngữ nghĩa trong vector AI)
Thông qua các đề cập thương hiệu cùng với từ khóa mục tiêu trong bài PR, bài báo, mạng xã hội,… Google có thể nhận diện mối liên hệ giữa thương hiệu và lĩnh vực, từ đó gán độ liên quan ngữ nghĩa cao trong hệ thống đánh giá.
Điều này rất quan trọng trong “AI Mode” của Google hiện nay, nơi LLM (Large Language Model) đang tham gia trực tiếp vào việc đánh giá thực thể (entity) và kết quả tìm kiếm.
4. Một số SEO mũ đen đã cố gắng “giả lập nhu cầu tìm kiếm”
Các SEOer mũ đen đã từng tạo ra hàng loạt truy vấn kiểu: “thương hiệu + sản phẩm” để giả lập độ phổ biến – hoặc dùng mạng xã hội để tạo tín hiệu giả. Nhưng AI Google hiện tại mạnh hơn, phân tích được các mẫu truy vấn (query logs) và mối liên hệ từ văn bản, khiến những chiêu trò này kém hiệu quả hơn trước rất nhiều.
5. Tại sao bạn nên chuyển từ link-building sang mention-building?
Bài viết kết lại với một tuyên bố rõ ràng: nếu bạn chỉ tập trung vào link-building, bạn đang bị tụt lại.
Trong AI Mode, hoặc bạn là một phần trong cuộc trò chuyện (mạng xã hội, diễn đàn, bài PR, blog, review…) – hoặc bạn hoàn toàn vô hình.
=> Các agency SEO nên chuyển hướng sang làm “mention-building” (xây dựng thương hiệu) và xây dựng “semantic visibility” (hiển thị ngữ nghĩa).
Kết luận:
Bài viết này là một lời cảnh tỉnh mạnh mẽ đến cộng đồng SEO:
• SEO không còn là trò chơi của kỹ thuật on-page và backlinks.
• Thương hiệu (brand), sự hiện diện (visibility) và các mối liên hệ ngữ nghĩa (semantic relationship) mới là yếu tố cốt lõi.
• Mention-building là tương lai của SEO trong thời kỳ AI – nơi mà Google không chỉ đọc web, mà còn “hiểu” web.
Gợi ý cách xây dựng brand ở Việt Nam
Nếu bạn đang làm SEO ở thị trường Việt Nam, bạn có thể xây dựng thương hiệu bằng cách:
• Tăng cường xuất hiện tên thương hiệu của bạn trên báo chí, mạng xã hội, YouTube, TikTok, review, forum.
• Kết hợp thương hiệu cùng các từ khóa mục tiêu trong nội dung người dùng hoặc nội dung trả phí.
• Không chỉ đi backlink, mà còn tập trung xây dựng các bài viết có đề cập thương hiệu ở nhiều ngữ cảnh khác nhau.
• Chạy ads cho từ khóa thương hiệu hàng ngày
Hình ảnh đính kèm (Figure 10) là một sơ đồ quy trình trích từ một bằng sáng chế của Google, và nó giải thích cách Google phân loại một doanh nghiệp là “chuỗi cửa hàng” (chain business) hay “doanh nghiệp đơn lẻ” (non-chain business) – dựa trên dữ liệu tìm kiếm thực tế của người dùng và mối liên kết giữa thực thể (entity) và truy vấn địa lý.
Giải thích cụ thể từng bước trong sơ đồ Figure 10
Bước 1010 – Truy cập dữ liệu tìm kiếm lịch sử
Google truy cập dữ liệu từ nhiều truy vấn tìm kiếm trước đó. Mỗi truy vấn bao gồm:
• Từ khóa được người dùng tìm kiếm
• URL được hiển thị và URL được người dùng nhấp vào
=> Đây là dữ liệu query logs – thứ mà Google sử dụng rất mạnh trong AI Mode.
Bước 1020 – Truy cập thông tin thực thể (entity)
Google lấy thông tin thực thể của các doanh nghiệp, trong đó mỗi doanh nghiệp gắn với:
• Một tên (title hoặc brand)
• Một địa điểm (location)
Ví dụ:
“Highlands Coffee – Nguyễn Huệ” là một entity có title là “Highlands Coffee”, location là “Nguyễn Huệ”.
Bước 1030 – Chọn một tiêu đề (title)
Google chọn một tiêu đề cụ thể (ví dụ: “Circle K”, “Phúc Long”, “Tiệm Cà Phê ABC”) để phân tích – giả định đó có thể là tên một chuỗi cửa hàng.
Bước 1040 – Xác định số lượng địa điểm mang tiêu đề đó
Ví dụ, nếu “Phúc Long” có mặt tại 150 địa điểm khác nhau (ký hiệu là N), thì N = 150.
Bước 1050 – Đếm số truy vấn địa lý duy nhất (unique geographic queries)
Google đếm có bao nhiêu truy vấn khác nhau từ người dùng mà có chứa tên tiêu đề đó + thông tin địa lý.
Ví dụ:
• “Phúc Long Thủ Đức”
• “Phúc Long Gò Vấp”
• “Phúc Long Quận 1”
=> Đây là những truy vấn riêng biệt thể hiện nhu cầu người dùng theo địa điểm. Ký hiệu là L.
Bước 1060 – So sánh tỷ lệ L/N với ngưỡng
Google tính tỷ lệ L/N (tức là: số lượng địa điểm có người tìm kiếm / tổng số địa điểm có tiêu đề đó).
• Nếu tỷ lệ ≥ ngưỡng, chứng tỏ tiêu đề này thực sự có nhu cầu tìm kiếm theo nhiều vị trí, nghĩa là có dấu hiệu là một chuỗi thương hiệu được người dùng quan tâm.
Bước 1070 & 1080 – Gán nhãn thực thể
• Nếu KHÔNG vượt ngưỡng: gán là non-chain business (cửa hàng đơn lẻ)
• Nếu CÓ vượt ngưỡng: gán là chain business (chuỗi cửa hàng)
Liên hệ với bài viết về Mention-building và AI Mode
Google không chỉ nhìn vào nội dung hay backlink, mà còn dựa vào lịch sử hành vi tìm kiếm của người dùng đối với thực thể. Hình ảnh sơ đồ này cho thấy:
• Nếu không ai tìm kiếm tên thương hiệu bạn theo địa phương → Google không coi bạn là “thực thể đáng chú ý”
• Mentions + truy vấn thực tế từ người dùng = tín hiệu ngữ nghĩa và độ nổi bật thương hiệu
Do đó: Dù bạn có nhiều backlink, nếu không ai tìm “ABC Coffee Quận 3” hay “Mỹ phẩm XYZ Hà Nội”, thì hệ thống AI của Google sẽ không nhận diện bạn là một chuỗi hoặc thực thể mạnh.
Kết luận về hình ảnh
Hình Figure 10 này cho ta thấy cách Google:
• Phân tích truy vấn tìm kiếm thực tế của người dùng
• Kết hợp với dữ liệu thực thể để đánh giá một thương hiệu là chuỗi hay không
• Xác định “sự đáng tin” và “sự phổ biến” không chỉ qua nội dung hay link, mà bằng mức độ được nhắc tới và truy vấn lặp lại theo địa lý
=> Đây chính là lý do tại sao mention-building và nhu cầu tìm kiếm theo thực thể địa lý đang trở thành chiến lược SEO cốt lõi trong thời kỳ tìm kiếm AI.
Nếu bạn thấy bài viết ý nghĩa, hãy chia sẻ cho bạn bè!
Nguồn: Cộng Đồng SEO Mũ Trắng Việt Nam
